Kik İhale Danışmanlık
Yazarlar
ihale ilanları , kik kararları , kamu ihale danışmanlığı ankara , kik kanunu , kik ihale
Deniz
ARSLAN

ÇERÇEVE ANLAŞMA İHALELERİ MEVZUATINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
  1. I.                   Giriş[1]

 

Bu makalede 28/11/2013 tarihli ve 28835 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe giren Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde ve Kamu İhale Genel Tebliğinin “Çerçeve Anlaşma İhalelerine İlişkin Özel Hususlar” başlıklı beşinci bölümünde değişiklikler yapan mevzuat düzenlemesi ele alınmıştır.

 

  1. II.                Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler

 

1. Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde çerçeve anlaşma ihalesine konu olabilecek mal, hizmet ve yapım işleri sınırlı olarak belirlenmiş olup, burada sayılan ihtiyaçlar dışında kalan alımlar için çerçeve anlaşma ihalesi gerçekleştirilememektedir.

 

Uygulama Yönetmeliğinin 1’inci maddesinde yapılan değişiklikle çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilebilecek mal ve hizmetlere bazı ilaveler yapılmıştır. Çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilebilecek mal alımlarına elektrik, doğalgaz, petrol ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazı ürünleri ile her türlü kimyasal gaz ve madde eklenmiş; hizmet alımlarına ise elektronik haberleşme hizmetleri ve arama amaçlı sondaj hizmetleri eklenmiştir.

 

Çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilmesi düşünülen alımların, idarelerin belli aralıklarla sürekli olarak ihtiyaç duyduğu ve karmaşık nitelik arz etmeyen mal ve hizmetler ile yapım işlerinden oluştuğu dikkate alındığında, bu nitelikleri haiz olan söz konusu mal ve hizmetlerin de çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilebilecek alımlara ilave edilmesinin yerinde olduğu değerlendirilmektedir.

 

2. Uygulama Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde yapılan değişiklikle münferit sözleşmenin ifasının çerçeve anlaşma süresi içerisinde yapılmasının zorunlu olduğu ana kuralına bazı istisnalar getirilmiştir. Yapılan değişiklik sonucunda münferit sözleşme aşamasında iş artışı yapılması, mücbir sebep veya idareden kaynaklanan nedenlerle süre uzatımı verilmesi hallerinde ya da gecikme cezasının uygulandığı durumlarda, münferit sözleşmenin ifasının çerçeve anlaşma süresi aşılmak suretiyle gerçekleştirilebilmesine imkân sağlanmıştır.

 

Münferit alımlarda mücbir sebepler ve idareden kaynaklanan nedenlerle yükleniciye süresi uzatımı verilen hallerde, süre uzatımı verilmesi nedeniyle münferit sözleşmenin ifasının çerçeve anlaşma süresini aşması durumunda, işin uzatılan süre içerisinde yükleniciye tamamlatılmasına müsaade edilmesi çok yerinde bir değişiklik olmuştur. Bu değişiklik öncesinde, verilemeyen süre uzatımı nedeniyle, işin sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanması gündeme gelebilmekte ve bu durumda da 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesinin son fıkrası uyarınca idarenin yükleniciye yapmadığı iş için fazladan ödeme yapmasına yol açılmaktaydı.

 

Diğer taraftan gerek münferit alımlarda iş artışı yapılması durumunda, artan iş için verilen süre uzatımlarının çerçeve anlaşma süresini aşması gerekse de gecikme cezasının uygulandığı durumlarda münferit sözleşmenin ifasının çerçeve anlaşma süresi aşılarak gerçekleştirilmesine imkân sağlanması, münferit alımların sıkıntısız bir şekilde tamamlanabilmesi bakımından yerinde bir düzenleme olmuştur.

 

3. Uygulama Yönetmeliğinin 23’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan istekli ifadesi istekli olabilecek şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle, anılan fıkranın önceki halinde sadece istekli terimine yer verilmiş olması nedeniyle, istekli olabileceklerin ihale dokümanına açıklama talebinde bulunma haklarının olup olmadığına ilişkin yaşanabilecek muhtemel bir tartışmanın önünün alınmış olduğunu ve gerek isteklilerin gerekse de istekli olabileceklerin ihale dokümanına açıklama talebinde bulunma haklarının olduğu açıklığa kavuşturulmuş olduğunu görmekteyiz.

 

4. Uygulama Yönetmeliğinin 43’üncü maddesinde yapılan değişikliklerle üç farklı konuda düzenlemeye gidilmiştir.

 

i- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale edilen mal, hizmet ve yapım işlerinde uygulanacak fiyat farkına ilişkin yeni esaslara yönelik Bakanlar Kurulu Kararı 31 Ağustos 2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup, bu esaslar 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu esaslardaki yeni düzenlemeler uyarınca isteklilerin çerçeve anlaşmaya esas birim fiyat tekliflerinin münferit sözleşme aşamasında güncellenmesi gerekmektedir. Bu itibarla, 43’üncü maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle; idare tarafından isteklilere gönderilecek münferit alıma teklif vermeye davet yazılarında, yürürlükte bulunan ilgili fiyat farkına ilişkin esasların kapsamında yer alan alımlarda/işlerde, isteklinin ilgili fiyat farkına ilişkin esaslara göre güncellenen birim fiyat teklif bedelinin yer alması gerektiğine yönelik bir düzenleme yapılmıştır.[2]

 

Burada dikkat edilmesi gerek husus, çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilen tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için birim fiyat güncellemesinin söz konusu olmadığı, birim fiyat güncellemesinin sadece ilgili fiyat farkına ilişkin esasların kapsamında yer alan alımlara/işlere hasredilmiş olduğudur. Ancak çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilen ve ilgili fiyat farkına ilişkin esasların kapsamında yer alan alımlarda/işlerde birim fiyat güncellemesi gerçekleştirilebilmesi için münferit sözleşme aşamasında fiyat farkı hesaplanmasının öngörülmüş olması zorunluluğu bulunmamaktadır. Başka bir ifadeyle, münferit sözleşme aşamasında fiyat farkı hesaplanması öngörülsün veya öngörülmesin, çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilecek mal veya hizmet alımı ile yapım işinin ilgili fiyat farkına ilişkin esasların kapsamında yer alması şartıyla,  idare tarafından isteklilere gönderilecek münferit alıma teklif vermeye davet yazılarında isteklinin ilgili fiyat farkına ilişkin esaslara göre güncellenen birim fiyat teklif bedelinin yer alması zorunludur.

 

Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin yayımlandığı tarihten bugüne kadar yapılan çerçeve anlaşma ihalelerinin ilanlarına bakıldığında, konu itibariyle bunların büyük bir çoğunluğunu sağlık hizmeti sunan kurumlar tarafından ilaç ve tıbbi cihaz ile tıbbi sarf malzemesine ilişkin olarak yapılan ilanların oluşturduğu görülmektedir.[3] Mal alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların kapsam maddesine bakıldığında ise bu alımlardan sadece ilaç için fiyat farkı hesaplanacağı öngörülmüştür. Dolayısıyla münferit sözleşme aşamasındaki birim fiyat güncellemesi de sağlık hizmetlerine özgü alımlardan sadece ilaç alımları için mümkün olacaktır. İsteklilerin çerçeve anlaşmaya esas birim fiyat tekliflerinin münferit sözleşme aşamasında güncellenerek kendilerinden güncellenen birim fiyatlar üzerinden tekliflerini sunmalarının istenilmesine yönelik düzenleme yapılmış olması, çerçeve anlaşma ihalelerine katılımı teşvik edecek ve gerçekçi fiyatların oluşmasını sağlayacaktır. Ancak fiyat farkına ilişkin esaslarda, çerçeve anlaşma müessesesini en sık kullanan kurumların başında gelen sağlık hizmeti sunan kurumlar tarafından gerçekleştirilen sağlık hizmetlerine özgü alımlardan sadece ilaç alımları için birim fiyat güncellemesinin öngörülmüş olmasının önemli bir eksiklik olduğu değerlendirilmektedir. Tıbbi cihaz, tıbbi sarf malzemeleri vb. ürünlerin de mal alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların kapsam maddesinde yer verilerek çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilmesi mümkün olan bu ürünler için de münferit sözleşme aşamasında birim fiyat güncellenmesine imkân tanınmış olması, çerçeve anlaşmalardan beklenen faydanın sağlanması adına çok daha yerinde olurdu.

 

ii-Münferit alım aşamasında teklifler değerlendirilirken belge eksikliğinin tamamlatılmayacağı ancak bilgi eksikliklerinin tamamlatılacağına ilişkin hükümler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağına ilişkin 4734 sayılı Kanun’un tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin 37’nci maddesinde yer alan hükümler Yönetmeliğin 43’üncü maddesine aktarılmıştır.

 

iii- Çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilecek mal alımlarında malın münferit sözleşme yapma süresi içerisinde (sözleşmeye davet yazısının tebliğini izleyen üç iş günü)  teslim edilmesi,  bunun idarece uygun görülmesi ve kesin kabulünün gerçekleştirilmesi halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınmasının zorunlu olmadığına ilişki bir fıkra 43’üncü maddeye on üçüncü fıkra olarak ilave edilmiştir.  Bununla birlikte on üçüncü fıkranın ikinci cümlesindeki düzenleme uyarınca ihale üzerinde bırakılan istekliden kesin teminat alınması veya alım konusu malın satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetleri ile garantisine yönelik düzenleme yapılması durumunda idare tarafından sözleşme imzalanması zorunlu bulunmaktadır.

 

4734 sayılı Kanun’un Ek-2’nci maddesi ile çerçeve anlaşma kapsamında yapılacak alımların usul ve esasları ile nitelik ve kapsamının belirlenmesi, sınırlar konması ve sözleşme düzenlenmesine gerek görülen durumlarda sözleşmelerin şeklini ve kapsamının belirlenmesi hususunda Kamu İhale Kurumuna yetki verildiği dikkate alındığında, çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilecek mal alımlarında, belli koşulların varlığı halinde, sözleşme imzalanmayabileceğine ilişkin yapılan bu düzenlemenin Kanuna aykırılık teşkil etmediği sonucuna ulaşılmak gerekir.

 

Görüldüğü üzere getirilen bu yeni düzenleme uyarınca idare dört şartın varlığı halinde çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştireceği mal alımlarında münferit sözleşme imzalamadan da alım gerçekleştirebilecektir. Bu dört şartı aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz;

 

a)                  Çerçeve anlaşmaya konu olan mal, münferit sözleşme yapma süresi içerisinde (sözleşmeye davet yazısının tebliğini izleyen üç iş günü)  idareye teslim edilmeli,

b)                  Malın kesin kabulü gerçekleştirilmeli,

c)                  İstekliden kesin teminat alınmamalı,

d)                 İhale dokümanında alım konusu malın satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetleri ile garantisine yönelik düzenleme yapılmamış olmalı.

 

5- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan “Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Uygulanacak Tip İdari Şartname”nin 1.2 nci maddesinin 2 numaralı dipnotu ile 2.1 inci maddesinin 3 numaralı dipnotunda yer alan “Çerçeve anlaşmanın bakanlık veya il düzeyinde yapılacak olması halinde” ibareleri “Birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirdiği durumlarda” şeklinde değiştirilmiştir.

 

Uygulama Yönetmeliğinin ilk halinde yer alan çerçeve anlaşmanın bakanlık veya il düzeyinde yapılmasına ilişkin hükümleri 8/9/2011 tarihinde yapılan değişiklikle birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirmeleri şeklinde değiştirilmiş olduğundan, yapılan bu değişiklikle idari şartnamede 2011 yılında yapılması gereken değişiklikler yapılarak mevzuattaki tutarsızlık giderilmiş olmaktadır.

 

6- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan “Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Uygulanacak Tip İdari Şartname”nin 38’inci maddesinde bazı değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu değişiklikler Uygulama Yönetmeliğinin 43’üncü maddesinde fiyat güncellemesi, belge ve bilgi tamamlama ve birim fiyat teklif cetvellerindeki aritmetik hataya ilişkin yapılan değişikliklerin idari şartnameye yansıtılmasından ibarettir.

 

7- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan “Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Uygulanacak Tip İdari Şartname”nin 39 ve 40’ıncı maddelerinde bazı değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu değişiklikler Uygulama Yönetmeliğinin 43’üncü maddesinde çerçeve anlaşma kapsamında gerçekleştirilen mal alımlarında belli durumlarda sözleşme imzalanmayabileceğine ilişkin yapılan değişikliklerin idari şartnameye yansıtılmasından ibarettir.

 

8- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan “Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Uygulanacak Tip İdari Şartname”nin 44’üncü maddesinde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin yapılan açıklamalar 31 Ağustos 2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olan yeni fiyat farkına ilişkin esaslara uyum sağlanması amacıyla değiştirilmiştir.

 

9- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-4’ünde yer alan “Mal Alımlarına Ait Tip Münferit Sözleşme”nin başlığına bir açıklama eklenmek suretiyle idarenin mal alımına ilişkin münferit sözleşmede tip sözleşmenin bazı maddelerine yer vermeyebileceği veya bu madde boş bırakılmıştır şeklinde düzenleme yapmak suretiyle sözleşme metnini hazırlayabileceği belirtilmiştir. Bu bağlamda tedarik edilecek mal için garanti ve bakım-onarıma ilişkin veya eğitime ilişkin bir düzenleme öngörülmemesi durumunda, tip münferit sözleşmenin 16.7 ve 17’nci maddeleri sözleşme metninden çıkartılabilecek veya bu maddelere “bu madde boş bırakılmıştır.” yazılmak suretiyle de sözleşme metni hazırlanabilecektir.

 

10- Uygulama Yönetmeliğinin Ek-4, Ek-5 ve Ek-6’sında yer alan mal, hizmet ve yapım işlerine ilişkin tip münferit sözleşme tasarılarının 14’üncü maddelerinde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin yapılan açıklamalar 31 Ağustos 2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olan yeni fiyat farkına ilişkin esaslara uyum sağlanması amacıyla değiştirilmiştir.

 

11- Uygulama Yönetmeliği ile eki tip idari şartname ve tip münferit sözleşme tasarılarında yapılan değişiklikler bazı standart formlarda da değişikliği zorunluğu kılmış olduğundan, Uygulama Yönetmeliğinin Ek-1’inde yer alan Standart Formlardan “Standart Form-KİK001.0/Ç- Çerçeve Anlaşma İçin İhale Onay Belgesi”nde; “Standart Form-KİK002.M/Ç Çerçeve Anlaşma İhalesi İle Yapılacak Mal Alımları İçin İhale İlan Formu”nda; “Standart Form-KİK002.H/Ç Çerçeve Anlaşma İhalesi İle Yapılacak Hizmet Alımları İçin İhale İlan Formu”nda; “Standart Form-KİK002.Y/Ç Çerçeve Anlaşma İhalesi İle Yapılacak Yapım İşleri İçin İhale İlan Formu”nda; “Standart Form-KİK018.0/Ç Münferit Sözleşme Aşamasında Teklif Vermeye Davet Formu”nda; “Standart Form-KİK018.1/Ç Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı Münferit Sözleşmelerde Teklif Vermeye Davet Formu”nda; “Standart Form-KİK019.0/Ç-Münferit Sözleşmeye Davet Formu”nda ve “Standart Form - KİK019.1/Ç- Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı Münferit Sözleşmelerde Sözleşme İmzalamaya Davet Formu”nda gerekli değişiklikler yapılmıştır.

 

III- Kamu İhale Genel Tebliğinin “Çerçeve Anlaşma İhalelerine İlişkin Özel Hususlar” başlıklı beşinci bölümünde yapılan değişiklikler

 

1- Tebliğin 91.2.’nci maddesinde yapılan değişiklikle maddede mevcut olan yazım hatası düzeltilmiştir.

 

2- Tebliğin 91’inci maddesine 91.5’inci alt madde ilave edilerek münferit alımlarda isteklilerin son teklif verme tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanmasının ve Kurumdan teyit ettirilmesinin zorunlu olduğuna ilişkin açıklama yapılmıştır. Ayrıca aynı maddede münferit alımlarda ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulamasının yapılmayacağına dair de bir açıklama yapılmıştır.

 

Tebliğin 31.2’nci maddesinde Nisan 2013 tarihinde yapılan değişiklikle ihale tarihi itibariyle ihaleye katılan tüm isteklilerin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanması ve teyit edilmesinin zorunlu olduğuna ilişkin düzenleme yapılmış olduğundan, söz konusu bu düzenlemeye paralel olarak münferit alımlarda isteklilerin son teklif verme tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanmasının ve Kurumdan teyit ettirilmesinin zorunlu olduğuna ilişkin bir açıklama yapılmış olması yerinde olmuştur. Diğer taraftan Uygulama Yönetmeliğinde münferit alımlarda ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulamasının yapılacağına yönelik bir düzenleme olmamakla birlikte, bu durumun uygulamada tam olarak anlaşılamamış olması nedeniyle, bu aşamada yasaklılık sorgulaması yapılmayacağının Tebliğde açıkça ifade edilmiş olması isabetli olmuştur.

 

3- Tebliğin 92.2’nci maddesinde yapılan değişiklikle bu maddede yer alan “diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmekle birlikte,” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

 

Sözleşme imzalanması aşamasında isteklinin 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunmuş olduğu belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde hakkında 4734 sayılı Kanun’un 58’inci maddesi hükümlerinin uygulanmayacağının ön şartı olarak yer almakta olan “diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmekle birlikte” ifadesi tüm Uygulama Yönetmeliklerinde 8/9/2011 tarihinde yapılan değişiklikle birlikte Yönetmeliklerin ilgili maddelerinden ve tip idari şartnamelerden çıkartılmış olduğundan, yapılan bu değişiklikle Tebliğde 2011 yılında yapılması gereken değişiklikler yapılarak mevzuattaki tutarsızlık giderilmiş olmaktadır.

 

          4- Tebliğin 93.1’inci maddesinde yapılan değişiklikle maddede geçen çerçeve anlaşmanın bakanlık veya il düzeyinde yapılacak olması durumu birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirdiği hale dönüştürülmüştür. Ayrıca çerçeve anlaşmaya konu olan alımlarda/işlerde, birim fiyat güncellemesinin söz konusu olması halinde, isteklilerin münferit sözleşme aşamasında teklif ettikleri birim fiyat teklif bedellerinin çerçeve anlaşmada yazılı olan birim fiyat teklif bedelinin güncellenmiş olan halini aşmaması gerektiğini ifade eden 93.2’nci madde Tebliğe eklenmiştir.

 

5- Tebliğin 95 ve 96’ncı maddeleri başlığıyla birlikte değiştirilerek çerçeve anlaşmanın bakanlık veya il düzeyinde yapılacak olması durumu birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirdiği hale dönüştürülmüştür.

 

Uygulama Yönetmeliğinin ilk halinde yer alan çerçeve anlaşmanın bakanlık veya il düzeyinde yapılmasına ilişkin hükümleri 8/9/2011 tarihinde yapılan değişiklikle birden fazla idarenin bir araya gelerek çerçeve anlaşma ihalesini gerçekleştirmeleri şeklinde değiştirilmiş olduğundan, yapılan bu değişiklikle Tebliğde 2011 yılında yapılması gereken değişiklikler yapılarak mevzuattaki tutarsızlık giderilmiş olmaktadır.

 


DİĞER MAKALELER
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ
İDARECE VERİLEN İHALE İPTAL KARARLARINA KAMU İHALE KURULUNUN YAKLAŞIMI
Kamu İhale Genel Tebliği
İhalelere katılmaktan yasaklanmış olan isteklilerin ihalelere katılamayacağı, bu yasağın teklif mektubunu imzalayan temsilcilerini de kapsadığına yönelik Kamu İhale Kurulu Kararı
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu
KAMU İHALELERİNDE YERLİ İSTEKLİLER İLE YERLİ MALI TEKLİF EDEN İSTEKLİLER LEHİNE FİYAT AVANTAJI UYGULAMASI
KAMU SOSYAL TESİSLERİNİN 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU KARŞISINDAKİ DURUMU
4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN İHALELERDE ÖN MALÎ KONTROL SÜRECİ
ORTAK GİRİŞİMLERDE İHALEYE BİRDEN FAZLA TEKLİF VERME DURUMU
 
Kik İhale Danışmanlık | 2014 Tm hakları saklıdır.
Bizi Takibedin | Facebook | Twitter | Pinterst | Instagram
kamu ihale ilanları ankara eşya depolama ihale kararları ankara klima tamir servisi ihale kararları